Sejarah Formula 1
Pada tahun 1887, suatu uji pandu kenderaan telah dirancang untuk diadakan di bandar Paris. Uji pandu itu dianjurkan
oleh "Le Velocipede". Namun ia terpaksa dibatalkan kerana hanya seorang pesaing sahaja yang hadir pada hari ia
diadakan. Seterusnya, pada tahun 1894, suatu acara untuk mengenalpasti boleh tidaknya diharap kenderaan bermotor
pula diadakan di Paris. Acara itu telah dianjurkan oleh sebuah akhbar harian yang dikenali sebagai "Le Petite Journal".
( Pada akhir abad ke 19 memang tidak wujud kenderaan canggih seperti hari ini ). Pada masa itu, kuda masih menjadi
corak pengangkutan utama dan usaha-usaha ke arah penciptaan kenderaan bermotor masih berada di peringkat awal.
Pelbagai pertandingan telah mula diadakan untuk mengenalpasti boleh tidaknya diharap kenderaan bermotor yang baru
dicipta itu.
21 pesaing dalam kenderaan bermotor telah mengambil bahagian di dalam acara yang diadakan pada 22 Julai 1894
itu. Perjalanannya merangkumi 126km. Orang pertama sampai di garisan tamat itu ialah pelumba yang bernama
Count de Dion.
Kenderaan yang dinaikinya ialah traktor berstim. Malangnya para hakim berpendapat kenderaan
yang dinaiki oleh peserta itu tidaklah begitu praktikal untuk digunakan di jalanraya. Sebaliknya para hakim telah
memilih kenderaan ke 2 dan ke 3 sebagai pemenang bersama acara ini. Kenderaan tersebut ialah berjenama
Peugeot dan Panhard-Levassor. Purata kelajuan kereta pemenang-pemenang di acara ini ialah 17 km/jam!!!
Panhard-Levassor
Pada tahun 1895, satu lagi acara perlumbaan kereta telah diadakan. Perlumbaan itu bermula di bandar Paris dan
berakhir di bandar Bordeaux. Ia dimenangi oleh pelumba bernama Emile Levassor. Beliau menaiki kereta jenama
Panhard - Levassor 2 silinder yang mempunyai brek kuasa kuda 4 bhp. Beliau memandu kereta itu tanpa henti
selama 48 jam dan 48 minit. Keretanya hanya mempunyai 1 tempat duduk sahaja. Salah satu peraturan pertandingan
itu menetapkan bahawa semua kereta yang mengambil bahagian di dalam acara ini mesti mempunyai 4 tempat duduk.
Peraturan itu telah mengakibatkan Emile Levassor kehilangan hadiah pertama berjumlah 31000 francs.
Satu lagi perkara yang menarik perhatian orang ramai di acara itu ialah kereta Peugeot yang dipandu oleh Andre
Michelin. Keretanya telah dipasang dengan tayar pneumatik. Kereta-kereta lain pada ketika itu dipasang tayar
besi atau tayar getah pepejal sahaja. Ini ialah satu inovasi yang memeranjatkan semua.
Perkembangan Baru
Tahun-tahun berikutnya telah menyaksikan pelbagai perubahan dari segi peningkatan kelajuan kereta-kereta
perlumbaan. Enjin kereta juga diubahsuai. Tujuh dan lapan liter enjin telah diperkenalkan. Walaupun begitu,
perkembangan canggih di bidang rekabentuk besi, brek dan tayar agak lembap sehingga tahun 1901.
Pada tahun itu kereta jenama Mercedes mengeluarkan keretanya yang berkuasa 35 kuasa kuda. Kereta
itu lebih canggih bila dibandingkan dengan kereta-kereta lain pada ketika itu. Ia merupakan kereta lumba
pertama yang menjadi rebutan para pesaing kereta lumba. Pada tahun-tahun berikutnya setiap kereta lumba
utama telah menyumbang ke arah kemajuan rekabentuk automobil.
Pada tahun 1900, Gordon Bennett, pemilik akhbar New York Herald, telah menganjurkan lumba kereta
bersiri di Amerika Syarikat. Setiap negara menghantar 3 buah kereta yang dipilih oleh kelab automobil
kebangsaan masing-masing.
Gordon Bennett
Pada masa itu kereta-kereta lumba boleh memecut dengan kelajuan 100 batu/jam. Acara-acara lumba
kereta ini pula diadakan di jalanraya terbuka. Ini seringkali mengakibatkan nahas jalanraya terbuka.
Ini seringkali mengakibatkan nahas jalanraya dan adakalanya penonton-penonton yang menjadi
mangsa.
Grand Prix Pertama
Pada tahun 1906, Perancis telah menganjurkan Grand Prix yang pertama di dunia berdekatan dengan
Le Mans. Acara Grand Prix ini telah menyaksikan 32 buah kereta lumba mengambil bahagian di laluan
sepanjang 64 batu. Lumba kereta 12 pusingan ini telah diadakan selama 2 hari. Pemenangnya ialah
seorang rakyat Hungary bernama Ferenc Szisz yang memandu kereta Renault 90 kuasa kuda.
Ferenc Szisz
Keretanya di pasang dengan rim pasang tanggal buatan Michelin yang membolehkannya menukar
tayar dalam 2 atau 3 minit sahaja. Sebelum ini ia mengambil masa 15 minit untuk menukar tayar.
Andre Michelin
Itali juga telah menganjurkan satu acara lumba kereta pada tahun 1906. Seorang jutawan negara itu
yang bernama Vicenzo Florio telah menjadi pelopor acara itu. Ini diikuti 2 tahun kemudian, oleh
Jerman yang juga telah menganjurkan lumba keretanya untuk kali pertama. Acara itu dikenali
sebagai Kaiserpreis. Ia dimenangi oleh Nazzaro yang memandu kereta Fiat.
Sementara Perancis, Itali dan Jerman mempelopori lumba kereta, di Britain keadaannya agak
berlainan. Negara itu mengharamkan lumba kereta di jalanraya awam. Pemandu kereta lumba
Britain terpaksa ke Ireland atau menyeberang ke Perancis untuk mengambil bahagian di
dalam acara lumba kereta. Untuk mengatasi masalah ini beberapa jutawan negara itu yang
diketuai oleh Hugh F. Locke-King membuat keputusan untuk membina litar lumba kereta
di tanah persendirian di Surrey. Litar itu telah siap dibina pada tahun 1907. Usaha ini
mendapat sambutan baik di Britain.
Hugh F. Locke-King
Sementara itu, di Eropah, perlumbaan kereta masih diadakan di jalanraya awam yang
ditutup. Ini sangat membahayakan kerana tiada kawalan ke atas penonton yang memban-
jiri tempat-tempat perlumbaan. Penonton yang menonton acara ini juga tidak boleh dikenakan
yuran masuk dan ini merugikan para penganjur acara ini.
Semua ini telah berubah pada tahun-tahun 1920-an. Pada tahun 1922 Itali telah membina litar
lumba keretanya yang dikenali sebagai Autodromo Monza. Pada tahun 1925 pula Perancis
membina litar lumba keretanya di Miramas berdekatan dengan bandar Marseilles. Pada tahun
itu juga Kejohanan Sedunia Lumba Kereta yang pertama telah diadakan. Grand Prix Perancis,
Itali, Belgium dan Indianapolis 500 (dari Amerika Syarikat) telah mengambil bahagian di dalam
kejohanan itu.
Jenama Alfa Romeo telah memenangi acara perlumbaan itu. Lumba kereta pada ketika itu bukanlah
pertandingan di kalangan para pemandu, malah ia merupakan persaingan sengit di antara para
pengeluar kereta untuk membuktikan kehebatan kereta masing-masing. Ini menjadi punca utama
mengapa perlumbaan Grand Prix telah dihentikan selama hampir satu dekad. Pengeluar-pengeluar
kereta mendapati kos menganjurkan Grand Prix tidak berbaloi.
Keputusan pengeluar-pengeluar kereta itu tidak menjejaskan motivasi para pelumba kereta. Sebalik-
nya mereka terus mengambil bahagian di dalam pertandingan lumba kereta sebagai individu. Ada
juga yang telah bersepakat dengan pengeluar kereta lumba seperti Alfa Romeo, Maserati dan Bugati.
Pada tahun 1930, Alfa Romeo telah membuat keputusan untuk mendapatkan kepakaran sebuah
syarikat khususnya untuk mengendalikan pengeluaran kereta lumbanya. Syarikat itu dikenali sebagai
Scuderia Ferrari dan ia diuruskan oleh Enzo Ferrari.
Pada tahun 1934, Persatuan Lumba Kereta yang digelar Internationale des Automobile
Clubs Reconnus (AIACR) telah mengumumkan satu formula baru lumba kereta. Ia
menghadkan berat kereta kepada 750kg (tanpa mengira berat pemandu dan berat
kandungan minyak). Jarak perlumbaan Grand Prix ditetapkan pada minima 500km.
Pada masa inilah Dr. Ferdinand Porshe telah memperkenalkan kereta buatannya untuk
mengambil bahagian di dalam Grand Prix ini.
Negara Jerman yang dipimpin oleh Adolf Hitler pada ketika itu telah menaja 2 pasukan
untuk mengambil bahagian dalam acara ini. Pasukan-pasukan tersebut yang dikenali
sebagai Mercedes dan Auto Union telah diberi peruntukan sebanyak Reichmarks 450
ribu setiap tahun beserta dengan bonus jika memenangi mana-mana acara.
Wang peruntukan itu tidak mencukupi langsung. Pada masa itu ia dianggarkan syarikat
Mercedes sahaja memerlukan Reichmarks 4 juta setiap tahun untuk membantunya di
dalam usaha lumba kereta. Walaupun menghadapi masalah kewangan, kedua-dua pasukan
itu berjaya mencipta kereta lumba paling canggih ketika itu. Ketua perekabentuk Mercedes,
Dr. Hans Nibel telah merekabentuk sebuah kereta yang begitu unik.
Pasukan Auto Union ialah gabungan 4 buah syarikat, iaitu; Horch, Audi, Wanderer dan DKW.
Pasukan ini memilih satu konsep yang begitu radikal untuk mengeluarkan kereta lumbanya. Ia
dicipta oleh Dr. Ferdinand Porshe. Beliau meletakkan enjin kereta ini dibahagian tengah dan
tempat duduk pemandu di bahagian hadapan sekali. Ia dipasang enjin supercharge V16 4.4
liter. Formula minyak yang diisi ke dalam kereta ini begitu rahsia. Asap yang dikeluarkan oleh
kereta ini begitu kuat sekali sehingga penonton mengadu muntah-muntah dan sakit kepala!
Sejurus sebelum perlumbaan formula baru bermula, ia didapati bahawa berat kereta lumba
Mercedes melebihi had berat sebanyak 1 kg. Cat kereta terbabit dikikis agar ia menepati
had berat kereta. Apabila catnya dikikis, yang kelihatan cumalah aluminium kereta yang
berkilat. Ia menandakan permulaan lagenda kereta lumba Silver Arrows.
Grand Prix Jerman 1935
Pada tahun 1935, Grand Prix Jerman telah diadakan. Lebihkurang 300 ribu penonton serta
para pegawai Nazi dan ketua mereka, Adolf Hitler berada di tempat perlumbaan. Pasukan
Mercedes dan Auto Union mengambil bahagian dalam acara Grand Prix itu. Selain kedua-
dua pasukan itu, kereta Alfa P.3 juga telah mengambil bahagian di dalam acara itu. Kereta
Alfa P.3 itu telah dipandu oleh Tazio Nuvolari dari Itali. Kereta Alfa P.3 tidaklah setanding
dengan kereta-kereta lumba yang dipandu oleh pasukan Mercedes dan Auto Union. Namun,
Nuvolari ialah seorang pemandu yang hebat dan telah memenangi acara Grand Prix itu.
Beliau telah menghadapi pelbagai halangan sebelum memenangi acara itu.
Selepas Perang Dunia Kedua.
Perang Dunia Kedua telah menyebabkan banyak kerosakan harta benda di seluruh Eropah.
Ini termasuk industri automobil yang mengalami kerosakan teruk. Semasa perang meletus,
pertandingan lumba kereta tidak diadakan. Ia disambung semula pada bulan September
1945. Negara Jerman telah dilarang dari perlumbaan itu. Para pemenang acara itu ialah
Amedee Gordini, Henry Louveau dan Jean-Pierre Wimille. Kereta yang dipandu oleh Gordini
dibina dari saki baki peralatan yang digunakan untuk peperangan. Louveau pula memandu
kereta jenis Maserati sementara Wilmille menggunakan kereta jenis Bugati.
Selain itu, tiada kereta canggih yang mengambil bahagian di dalam acara perlumbaan
itu. Di seluruh Eropah ke semua kereta-kereta lumba telah hangus di dalam peperangan
itu. Hanya beberapa buah kereta jenis 158 yang terselamat kerana disembunyikan di
dalam kilang membuat keju!
Pada tahun 1946, hanya empat acara lumba kereta yang setanding dengan Grand Prix telah
dianjurkan. Tahun itu juga menyaksikan penubuhan persatuan yang digelar The Federationale
Internationale d'Automobiles (FIA). Persatuan itu diberi tanggungjawab untuk menganjurkan
lumba kereta di peringkat antarabangsa. satu peraturan baru juga telah digubal pada tahun 1947
yang membenarkan kereta jenis 1.5 liter supercharged dan 4.5 liter unsupercharged untuk me-
ngambil bahagian di dalam acara lumba kereta.
Pada tahun itu kereta jenis Alfa Romeo telah memenangi ke semua acara yang diadakan. Ferrari
yang telah bekerjasama dengan Alfa Romeo telah berpisah dengan syarikat itu pada tahun 1948.
Enzo Ferrari telah membuat keputusan untuk berlumba secara berasingan. Beliau telah memberi
jaminan bahawa keretanya tidak akan berlumba menentang Alfa Romeo untuk empat tahun
berikutnya. Perpisahan Ferrari dengan Alfa Romeo telah menjejaskan prestasi Alfa Romeo.
Pada tahun 1949 Alfa Romeo membuat keputusan untuk menarik diri dari acara lumba
kereta kerana masalah kewangan. Tanpa Alfa Romeo, persaingan terbuka wujud di antara
kereta jenis Maserati, Ferrari dan Talbot.
Kejohanan Sedunia.
Lumba kereta maju setapak lagi dengan pengenalan Kejohanan Sedunia pada tahun 1950.
Keputusan perlumbaan itu bergantung kepada prestasi pelumba di tujuh Grand Prix. Tujuh
Grand Prix itu diadakan di Britain, Switzerland, Monaco, Belgium, Perancis, Itali dan
Indianapolis 500 (Amerika Syarikat). Alfa Romeo membuat keputusan untuk mengambil
bahagian dalam kejohanan itu. Namun ia tidak menonjolkan muka baru sebagai pemandu
kereta. Ia dianggotai oleh pemandu-pemandu lama seperti Giuseppe Farina dan Luigi Fagioli.
Acara Grand Prix itu dimenangi oleh Farina.
Silver Arrow Kembali.
Setelah Perang Dunia Kedua tamat dan larangan ke atas lumba kereta Jerman ditarik balik,
kereta lumba Jerman mula membuat persiapan untuk mengambil bahagian di dalam acara
lumba kereta. Mercedes mula cuba membaikpulih kereta-kereta lumbanya yang telah rosak
teruk akibat perang. Ia juga cuba mengubahsuai kereta penumpang untuk mengambil bahagian
di dalam lumba kereta. Hasilnya tidaklah begitu memuaskan. Pada tahun 1954 Mercedes
mengeluarkan kereta lumba yang lebih canggih dan baru.
Nuvolari - Pelumba Handal.
Setelah tamatnya Perang Dunia Kedua, para pelumba kereta lumba mula kembali ke litar satu
persatu. Perlumbaan kereta Mille Miglia yang diadakan pada tahun 1947 menyaksikan pelumba-
pelumba kereta yang kebanyakannya berbangsa Itali. Pelumba kereta Nuvolari ketika itu ber-
umur 55 tahun. Beliau memandu kereta jenis Cisitalia. Semasa mendahului pelumba-pelumba
lain, keretanya menghadapi masalah elektrik. Setelah ia diperbaiki, Nuvolari mula memasuki
pertandingan. Masalah keretanya itu menyebabkan beliau hanya mendapat tempat kedua.
Pada tahun berikutnya beliau memandu kereta Ferrari di acara yang sama. Pada masa itu
Nuvolari agak tenat. Dia selalu batuk-batuk dan ludahnya bercampur darah. Namun dia
memandu dengan begitu laju sehingga dapat mengatasi pasangannya sendiri di perlumbaan itu.
Kelajuannya begitu kuat sehinggakan bahagian keretanya yang dipandu mula tanggal satu
persatu.
Tazio Nuvolari
Pada suatu ketika, tempat duduknya pemandu juga jatuh. Tempat duduk itu digantikan
dengan seguni buah oren dan beliau meneruskan perjalanannya. Beliau menyedari yang
detik-detik hidupnya hampir tiba dan inilah peluangnya terakhir dirinya untuk menang di
dalam acara lumba kereta yang telah sebati dengan dirinya.
Apabila Nuvolari tiba di pekan Maranello, dia kelihatan begitu tenat sehingga pemilik
Ferrari, Enzo Ferrari merayu agar dia berhenti. Ada yang berpendapat Nuvolari ingin
membunuh diri memandu keretanya. Akhirnya, brek kereta Nuvolari tidak berfungsi dan
ini telah menamatkan perlumbaannya.
Pada masa itu, Nuvolari telah berada di tempat pertama di dalam perlumbaan itu. Dia
terpaksa diangkut ke hospital dan lima tahun kemudian, beliau meninggal dunia di
katilnya. Para pengkritik lumba kereta sependapat bahawa di dunia ini tidak pernah
menyaksikan seorang pelumba kereta sehandal Nuvolari sehinggalah ke hari ini.
Sumber : www.ddavid.com/formula1
Brek cakera
Kitar enjin Wankel. Titik "A" menandakan salah satu daripada tiga bucu rotor. Titik "B" menandakan aci eksentrik manakala bahagian putih ialah bonjolan bagi aci tersebut. Aci berputar tiga kali bagi setiap putaran rotor serta bagi setiap putaran orbit mengelilingi aci eksentrik.
